تشخیص ساز خوب و بد

با اینکه نواختن یک ساز بسیار لذت بخش است؛ اما اجرای موسیقی حسی وصف‌نشدنی دارد! در واقع، نواختن ساز که به صورت ضربه زدن، زخمه زدن یا دمیدن انجام می‌شود؛ نشاطی فوق‌العاده برای نوازنده در پی دارد؛ اما حقیقت اصلی این است که برای خلق یک شاهکار، یک ساز باکیفیت لازم است، تا با هنر نوازنده ادغام شده و بهترین نتیجه را در بر داشته باشد! بنابراین علاقه‌مندان به موسیقی، باید از تکنیک‌های مختلف برای تشخیص ساز خوب بهره ببرند، تا در نمایش استعداد خود، به بهترین شکل ممکن عمل کنند.

توجه به برخی فاکتورها، در شناخت ساز خوب به هنرجو کمک می‌کنند. برای مثال، برند سازنده، کیفیت مواد، نحوه چینش اجزای ساز و صدایی که از آن منتشر می‌شود؛ مهم‌ترین فاکتورها برای تشخیص ساز خوب و بد هستند؛ به عنوان نمونه، وقتی صحبت از خرید سنتور باکیفیت می‌شود؛ سنتور استاد حمید موسوی مدل کروماتیک از بهترین سازهای این برند است، که قیمت نسبتا بالایی نیز دارد.

البته برای یک هنرجوی تازه‌کار یا نوازنده‌ای، که به اندازه کافی تجربه ندارد؛ بررسی این‌گونه فاکتورها دشوار است. بنابراین یا باید با کمک یک مربی حرفه‌ای برای خرید ساز اقدام نمود و یا خرید ساز موسیقی را از طریق یک فروشگاه مطمئن و معتبر انجام داد.

برای مثال، فرمات موزیک، آموزشگاه معتبری است که حتی به عنوان بهترین فروشگاه ارسال ساز به خارج از کشور نیز شناخته می‌شود! در این مقاله، توضیحات بیشتری درباره راهکارهای تشخیص ساز خوب، ارائه داده و بهترین فروشگاه ساز را معرفی خواهیم کرد.

عوامل موثر در تشخیص ساز خوب و بد

برای شناخت ساز خوب و بد، باید آشنایی ابتدایی با ساختار ساز و صدای آن داشته باشیم. هر ساز موسیقی، اصول ساخت خود را دارد تا بتواند بهترین صدای خروجی را داشته باشد؛ همچنین کیفیت ساخت یک ساز خوب می‌تواند؛ سازگاری آن را با بدن نوازنده افزایش داده و بر توانایی نوازندگی وی تاثیر بگذارد! در ادامه، عوامل موثر در تشخیص ساز خوب و بد را معرفی می‌کنیم.

طراحی ساز موسیقی

نحوه طراحی هر ساز، از مهم‌ترین عواملی است که در شناخت ساز خوب به نوازنده کمک می‌کند. برای مثال گاهی در ساخت سازهایی، که با کمک پیچ کوک می‌شوند؛ پیچ‌های دارای سر با پیچ‌های بدون سر جایگزین می‌گردند؛ این‌گونه پیچ‌ها، در بازه‌های زمانی کوتاه‌تری شل شده و حتی، احتمال جدا شدن آن وجود دارد. بنابراین این ویژگی، باعث کاهش کیفیت ساز و حتی طول عمر آن شده و هزینه نگهداری آن را افزایش می‌دهد!

به عنوان یک مثال دیگر، اگر تاکنون آرشه ویولن را دیده باشید؛ می‌دانید که این قطعه از ساز، از یک قسمت چوبی و یک قسمت مویی تشکیل شده است، که موهای آرشه، باید کاملا به موازات قسمت چوبی آن باشند. عدم رعایت این موضوع، بی‌کیفیت بودن ساخت ساز را تایید می‌کند!

همچنین در طراحی سه تار، وزن ساز در طول آن باید به گونه‌ای توزیع شده باشد، که قسمت کاسه با دستۀ آن، تفاوت وزن چندانی نداشته باشد؛ به طوری که اگر ساز را از محل اتصال دسته و کاسه بگیرید؛ تعادل خوبی برقرار گردد. توجه به این‌گونه نکات می‌تواند؛ در شناخت ساز خوب به هنرجو کمک کند.

کیفیت مواد سازنده ساز موسیقی

موادی که در ساخت ساز موسیقی به کار می‌روند؛ تاثیر مستقیمی بر دوام و طول عمر آن دارند. ضمن اینکه صدای خروجی ساز، بسته به چوب، فلز یا پلاستیک به کار برده شده در ساخت آن تغییر می‌کند! به همین دلیل در تشخیص ساز خوب، بسته به نوع ساز موسیقی، هنرجو باید به جنس مواد اولیه و کیفیت آن توجه کند.

برای مثال، در ساختار سه تار ایرانی، کاسه طنینی ساز از جنس درخت توت است که رگه‌های موجود در آن، بر کیفیت صدای تار تاثیر می‌گذارند! تراکم این رگه‌ها باید کاملا اصولی باشند، تا صدای خروجی بیشترین کیفیت را داشته باشد؛ تراکم کم یا تراکم زیاد رگه‌ها، نشان از بی‌کیفیتی ساز دارد!

جالب است بدانید، که حتی جنس چوبهای مناسب ساخت ساز موسیقی، مانند ویولون و گیتار، می‌تواند بر کیفیت صدا و طول عمر آن‌ها تاثیر بگذارد. گاهی جنس چوب پشت و روی ویولون با یکدیگر تفاوت دارند، که این موضوع باید در تشخیص ساز خوب در نظر گرفته شود!

حرفه‌ای یا مقدماتی بودن ساز موسیقی

سازهای مقدماتی و حرفه‌ای، از نظر کیفیت مواد اولیه و صدای خروجی، تفاوت زیادی با یکدیگر دارند. برای مثال، یک ساز ویولونی که برای هنرجوی مقدماتی توصیه می‌شود؛ برای نوازندگان حرفه‌ای مناسب نیست.

به همان نسبت نیز یک هنرجوی تازه‌کار، نیازی به صرف هزینه بالا برای خرید ساز حرفه‌ای ندارد! چون معمولا در این مرحله، هدف اصلی آموزش، نحوه گرفتن ساز و شناخت نت‌ها است. پس از دوره مقدماتی، هنرجو تجربه بیشتری داشته و در تشخیص ساز خوب موفق‌تر خواهد بود؛ در نتیجه می‌تواند ساز بهتری را خریداری کند.

برند سازنده ساز

برندهای مختلفی در حوزه ساخت سازهای موسیقی فعال هستند، که برخی از این برندها به‌طور تخصصی، تنها در زمینه ساخت یک نوع ساز خاص فعالیت می‌کنند. برای مثال، علاقمندان به ساز سنتور می‌توانند؛ از بین انواع مدل‌های ساخته شده توسط استاد حمید موسوی، مدل مورد علاقه خود را انتخاب نمایند.

ایشان یکی از اساتید خبره در زمینه نوازندگی و ساخت سنتور هستند، که نام ایشان عملا به یک برند برای این ساز تبدیل شده است. اغلب هنرجویان می‌توانند؛ سنتور استاد حمید موسوی مدل ونگه را به عنوان یک معیار برای تشخیص ساز خوب در نظر بگیرند!

قیمت ساز موسیقی

شاید اصلی‌ترین فاکتوری که می‌تواند به تشخیص ساز خوب کمک کند؛ قیمت آن است. البته گران بودن یک ساز موسیقی، لزوما به معنای کیفیت بالای آن نیست؛ ضمن اینکه گاهی یک ساز ارزان، بهترین کیفیت ممکن را دارد! در واقع، برخی شرکت‌ها با تولید انواع ساز با طراحی‌های خاص، نظر بسیاری از هنرجویان را به محصولات خود جلب می‌کنند، که معمولا این نوع سازهای موسیقی، قیمت بالاتری نسبت به سازهای معمولی دارند.

با این حال، اگر آشنایی اولیه‌ای با برندهای تولید‌کننده ساز موسیقی داشته باشید؛ احتمالا می‌دانید که قیمت برخی برندها، نسبت به سایر سازهای موجود در بازار گران‌تر است. این مساله تا حدودی نشان‌دهندۀ کیفیت ساخت بالای محصول و صدای خروجی آن است.

همچنین اگر در تولید یک ساز باکیفیت، تزیینات خاصی به کار رفته باشد؛ قیمت آن از ساز معمولی گران‌تر خواهد بود؛ به عنوان نمونه، جنس چوب و پوست در تمبک حلمی مدل ترکه‌ای، می‌تواند بر قیمت نهایی آن تاثیرگذار باشد!

خرید ساز، متناسب با سطح مهارت نوازنده

بسیاری از افراد هنگام ورود به دنیای موسیقی، در انتخاب ساز مورد علاقه خود دچار تردید هستند. آن‌ها معمولا یک ساز را به صورت آزمایشی شروع کرده و نواختن آن را آموزش می‌بیند. چنین افرادی نباید با خرید ساز گران‌قیمت، هزینه‌های زیادی را به خود تحمیل نمایند. آن‌ها می‌توانند برای تشخیص ساز خوب از مربی خود کمک بگیرند، تا با صرف کمترین هزینه، بهترین ساز برای دوره مقدماتی را تهیه کنند؛ چون ممکن است خیلی زود از ادامه آموزش منصرف شوند! ^{How Does Instrument Quality Influence Musical Success?}

آیا قطعات ساز به راحتی پیدا می‌شوند؟

برای اینکه سازتان سال‌ها بدون مشکل بنوازد؛ حتماً بررسی کنید که تمام قطعات یدکی آن در بازار به راحتی قابل دسترس باشند. هر ساز، طراحی خاص خود را دارد و برخی قطعات آن ممکن است؛ با دیگر سازها سازگار نباشند.

به عنوان مثال، یک ساکسیفون حدود ۱۰۰ قطعه فعال دارد و اگر حتی یکی از آن‌ها خراب شود؛ ساز کارایی خود را از دست می‌دهد. بنابراین، قبل از خرید، اطمینان حاصل کنید که تمامی دریچه‌ها و قطعات لازم، در دسترس هستند یا حداقل جایگزین‌هایی برای آن‌ها موجود باشد. ^{How to choose your music instrument}

ارتقای ساز برای هنرجویان پیشرفته

همه نوازندگان و هنرجویان با تغییر سطح نوازندگی و رسیدن به دوره نیمه پیشرفته و حرفه‌ای، باید ساز خود را ارتقا دهند. به‌طور خاص، افرادی که در ارکستر حضور می‌یابند؛ لازم است از سازهای کاملا پیشرفته و حرفه‌ای استفاده کنند، که قیمت نسبتا بالایی نیز دارند.

برای مثال، یک فلوت پیشرفتۀ خوش‌ساخت که به صورت دست‌ساز تولید شده، می‌تواند قیمت بسیار بالایی داشته باشد یا در ساخت یک ویولن حرفه‌ای، معمولا از چوب سرو، افرا یا چنار برای ساخت آرشه استفاده می‌کنند، که در زمرۀ چوب‌های گران‌قیمت قرار دارند؛ اما در عوض صدایی گرم و غنی می‌سازند. ^{Instrument Quality Factors to Consider}

چگونه یک ساز خوب انتخاب کنیم؟

غیر از ویژگی‌های ساختاری و کیفیت ساخت ساز موسیقی، انتخاب نوع ساز نیز مهم است! در واقع، کسی که قصد دارد موسیقی را شروع کند؛ باید قبل از هر چیز در انتخاب ساز مورد علاقه خود دقت نماید؛ زیرا هرچه نوع ساز و نحوه آموزش آن با شخصیت، خلق و خو و شکیبایی شخص تناسب بیشتری داشته باشد؛ مهارت‌های هنرجو با سرعت بیشتری تقویت می‌گردند!

برای مثال آموزش ویولن، به تمرین زیادی نیاز داشته و زمان طولانی لازم است، تا مهارت هنرجو در نواختن این ساز، به حد ایده‌آل برسد؛ بنابراین فردی که زمان کافی ندارد؛ بهتر است این ساز را انتخاب نکند. یا اینکه اگر کسی ساز پیانو را انتخاب می‌کند؛ باید بداند که این ساز در گروه سازهای گران‌قیمت جای دارد؛ همچنین برای تمرین و نواختن آن، به فضای نسبتا زیادی نیاز است.

از کجا ساز خوب بخریم؟

ممکن است انتخاب یک ساز بد، اشتیاق نوازنده را برای ادامه مسیر آموزش کاهش دهد؛ همچنین، یک ساز غیراستاندارد می‌تواند؛ احتمال آسیب جسمانی به نوازنده را افزایش دهد. بنابراین توجه به معیارهای تشخیص ساز خوب اهمیت زیادی دارد.

اما شناخت ساز خوب کار نسبتا دشواری است؛ به همین دلیل هنرجویان تازه‌وارد باید برای خرید ساز مناسب، از کارشناسان خبره و یا مربی مجرب خود کمک بگیرند. افراد مجرب و مطمئن، با شناختی که از جنس، صدا و کیفیت طراحی یک ساز اصولی دارند؛ می‌توانند در شناخت ساز خوب، به هنرجوی خود کمک کنند.

فرمات موزیک، به عنوان بهترین فروشگاه آنلاین موسیقی شناخته می‌شود، که ضمن ارائه بهترین سازها، راهنمایی کاملی در حین خرید به هنرجویان ارائه خواهد داد و به شما در تشخیص ساز خوب و بد کمک می‌کند. بنابراین چنانچه قصد خرید هر نوع ساز موسیقی ایرانی یا خارجی دارید؛ می‌توانید پس از مشورت با کارشناسان فرمات موزیک، سفارش خود را ثبت نمایید.